روز جهانی مالکیت فکری هر سال در تاریخ ۲۶ آوریل پاس داشته می‌شود. در این مناسبت در کشورهای مختلف دنیا، فعالیت‌های مختلفی به منظور افزایش آگاهی عمومی نسبت به مالکیت فکری برنامه‌ریزی شده و انجام می‌گیرد.
برنامه‌های ممکن برای این روز:
برای بزرگداشت این روز سازمان‌های مختلف دولتی و یا مردم‌نهاد با سازمان جهانی مالکیت فکری WIPO همکاری می‌نمایند. برخی از کارهایی که برای این روز در نقاط مختلف دنیا در نظر گرفته می‌شود در ذیل می‌آید:
برای بزرگداشت این روز سازمان‌های مختلف دولتی و یا مردم‌نهاد با سازمان جهانی مالکیت فکری WIPO همکاری می‌نمایند. برخی از کارهایی که برای این روز در نقاط مختلف دنیا در نظر گرفته می‌شود در ذیل می‌آید:
- کنسرت‌ها و یا اجرای سایر برنامه‌های زنده با موضوعیت این روز با تلاش برای منتقل کردن پیام احترام به این‌گونه حقوق به مخاطبین
- مسابقه‌های مقاله‌نویسی برای دانش‌آموزان و دانشجویان در ارتباط با موضوعاتی حول محوریت مالکیت فکری، خلاقیّت و چگونگی حمایت از آن، مشکلات در راه پیشبرد این حقوق و پیشنهاد‌ها راجع به چگونگی حل آن‌ها و …
- در اکثر دانشگاه‌های دنیا، کنفرانس‌ها و سمینارهای خارج از برنامه درسی دانشجویان به صورت پولی برگزار می‌شود؛ برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به مالکیت فکری، در این روز بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات آکادمیک اقدام به برگزاری کنفرانس‌ها و سمینارهای رایگان درباره این موضوع می‌نمایند.
 |
| Standard Life, UK, 2008 |
- بسیاری از مدارس، مؤسسات فکری و آموزشی، رسانه‌های گروهی (رادیو، تلویزیون، مجلّات، روزنامه‌ها و غیره) و گالری‌های هنری نیز اقدام به بزرگداشت این روز در محل سازمان خود و برای مخاطبین خاصّ خود (دانش‌آموزان، کارمندان، هنرمندان و...) می‌نمایند. ترتیب دادن برنامه‌هایی، نه لزوماً حقوقی-تخصّصی، مثلاً سخنرانی‌های کوتاه در شرح ارتباط و تاثیرات دوسویه فعالیت‌های آن سازمان با مالکیت فکری و یا تشکیل کارگروه‌هایی از شرکت‌کنندگان برای بررسی این مطلب به صورت گروهی، از این جمله است.
این روز همچنین فرصت خوبی به دست می‌دهد برای بزرگداشت مخترعان، هنرمندان و کارآفرینان کشور برای اذعان تأثیر حقوق مالکیت فکری بر فعالیت‌های خلّاقانه این افراد و یا بررسی گنجایش‌های موجود برای تصحیح و تکمیل این حقوق به منظور عملکرد بهتر آن در پشتیبانی از خلّاقیت و افراد خلّاق.
 |
| Canada, 2007 |
تاریخچه این روز
سازمان جهانی مالکیت فکری WIPO یکی از سازمان‌های زیرمجموعه سازمان ملل متحد است که متمرکز بر جنبه‌های مختلف مالکیت فکری بوده و در جهت پیشبرد آن حقوق در کشورهای مختلف و ارائه راهکارهای جهانی در این‌باره فعالیت دارد.
در سال ۲۰۰۰ در این سازمان تصمیم گرفته شد که سالانه روزی به عنوان روز مالکیت فکری تخصیص داده شود. برای انتخاب این روز، ۲۶ آوریل هر سال در نظر گرفته شد، که روزی‌ست که کنوانسیون تاسیس این سازمان در سال ۱۹۷۰ برای بار اول به اجرا درآمد.
سازمان جهانی مالکیت فکری WIPO یکی از سازمان‌های زیرمجموعه سازمان ملل متحد است که متمرکز بر جنبه‌های مختلف مالکیت فکری بوده و در جهت پیشبرد آن حقوق در کشورهای مختلف و ارائه راهکارهای جهانی در این‌باره فعالیت دارد.
در سال ۲۰۰۰ در این سازمان تصمیم گرفته شد که سالانه روزی به عنوان روز مالکیت فکری تخصیص داده شود. برای انتخاب این روز، ۲۶ آوریل هر سال در نظر گرفته شد، که روزی‌ست که کنوانسیون تاسیس این سازمان در سال ۱۹۷۰ برای بار اول به اجرا درآمد.
در ایران
مطابق با آنچه من از اخبار دنبال می‌کنم، برای روز جهانی مالکیت فکری (۲۶ آوریل، برابر با ۶ اردیبهشت) در ایران تا کنون بزرگداشتی برگزار نشده است. با توجه به تمایل ایران به عضویت در سازمان جهانی تجارت WTO و درک رو به افزایش دانشگاهیان و حتی عموم مردم به لزومِ داشتن یک نظام توانمند در زمینه حمایت از آثار خلّاقانه- که ارائه پیش‌نویسی برای طرح قانون جامع مالکیت فکری از جمله شواهد قوی و امیدوارکننده بر آن است- بد نیست که در ایران نیز به فکر باشیم تا نامی از این روز- حداقل در مؤسسات و سازمان‌هایی که به طور مستقیم با خلق آثار سروکار دارند- برده شود.
مطابق با آنچه من از اخبار دنبال می‌کنم، برای روز جهانی مالکیت فکری (۲۶ آوریل، برابر با ۶ اردیبهشت) در ایران تا کنون بزرگداشتی برگزار نشده است. با توجه به تمایل ایران به عضویت در سازمان جهانی تجارت WTO و درک رو به افزایش دانشگاهیان و حتی عموم مردم به لزومِ داشتن یک نظام توانمند در زمینه حمایت از آثار خلّاقانه- که ارائه پیش‌نویسی برای طرح قانون جامع مالکیت فکری از جمله شواهد قوی و امیدوارکننده بر آن است- بد نیست که در ایران نیز به فکر باشیم تا نامی از این روز- حداقل در مؤسسات و سازمان‌هایی که به طور مستقیم با خلق آثار سروکار دارند- برده شود.
 |
| ITAG, India, 2010 |
از نمونه فعالیت‌هایی که در بالا از آن یاد شد، یقین دارم که برگزاری کلّیه آن‌ها در کشورمان ممکن است. به نظر من، حتی سازمان‌ها می‌توانند با خلّاقیت خود و بدون نیاز به انتظار برای اینکه سازمان‌های دولتی یا دانشگاه‌ها برای بزرگداشت این روز پیشقدم شوند، فعالیت‌هایی را سازماندهی و برگزار نمایند. مثلاً نهادهایی چون خانه سینِما یا خانه هنرمندان اقدام به نشست‌هایی هرچند کوچک، لیکن در حد یک خبر مختصر در روزنامه‌ها، بنمایند، و در آن به شنیدن مشکلات هنرمندان که برخاسته از این جنبه حقوق است و بررسی اینکه خود ایشان چه درکی از حقوق خود دارند و یا خود چه پیشنهادات عملی برای اصلاح وضع موجود دارند، بنشینند.
و یا گروه‌های مختلف موسیقی پاپ یا محلی و یا غیره به صورت مشترک به گونه‌ای جشنواره مانند، اجرای زنده به مناسبت این روز داشته باشند.
به هرحال، در نظر داشته باشیم که می‌گویند «حق گرفتنی‌ست و نه دادنی»، و اگرچه کاملاً با این گفته رایج موافق نیستم، لیکن اذعان می‌کنم که کاملاً بی‌پایه هم نیست! وقتی دارندگان حقوق، نسبت به پایمال شدن حق خود اعتراض مؤثر (اعتراض همراه با پیگیری و تبلیغ و ارائه راهکار و پیشنهاد عملی) ندارند و وقتی و نیرویی برای گسترش آگاهی مردم نسبت به روش‌های حمایت از هنر و هنرمند نمی‌گذارند، شاید چندان عجیب نباشد که نظام قانون‌گذاری ایران از سال ۱۳۴۸ تا کنون- جز مواردی خاص و بیشتر در ارتباط با خلاقیت‌های صنعتی و تجاری و نه هنری- چیزی برای حمایت از خلّاقیت در این سرزمین ارائه نداده و به‌روز نشده است. درباره نقش دارندگان حقوق در پیشبرد نظام مالکیت فکری در کشورمان باز هم مطالبی خواهم نوشت.
در آخر مایلم نظراتتان را درباره فعالیت‌های ممکن در ایران به مناسبت بزرگداشت روز جهانی مالکیت فکری، که اینجا نیامده و به ذهنتان می‌رسد و یا سایر پیشنهادات یا ایرادات را درباره این روز در ایران بدانم. نظر بگذارید، یا ای‌میل کنید!
و یا گروه‌های مختلف موسیقی پاپ یا محلی و یا غیره به صورت مشترک به گونه‌ای جشنواره مانند، اجرای زنده به مناسبت این روز داشته باشند.
به هرحال، در نظر داشته باشیم که می‌گویند «حق گرفتنی‌ست و نه دادنی»، و اگرچه کاملاً با این گفته رایج موافق نیستم، لیکن اذعان می‌کنم که کاملاً بی‌پایه هم نیست! وقتی دارندگان حقوق، نسبت به پایمال شدن حق خود اعتراض مؤثر (اعتراض همراه با پیگیری و تبلیغ و ارائه راهکار و پیشنهاد عملی) ندارند و وقتی و نیرویی برای گسترش آگاهی مردم نسبت به روش‌های حمایت از هنر و هنرمند نمی‌گذارند، شاید چندان عجیب نباشد که نظام قانون‌گذاری ایران از سال ۱۳۴۸ تا کنون- جز مواردی خاص و بیشتر در ارتباط با خلاقیت‌های صنعتی و تجاری و نه هنری- چیزی برای حمایت از خلّاقیت در این سرزمین ارائه نداده و به‌روز نشده است. درباره نقش دارندگان حقوق در پیشبرد نظام مالکیت فکری در کشورمان باز هم مطالبی خواهم نوشت.
در آخر مایلم نظراتتان را درباره فعالیت‌های ممکن در ایران به مناسبت بزرگداشت روز جهانی مالکیت فکری، که اینجا نیامده و به ذهنتان می‌رسد و یا سایر پیشنهادات یا ایرادات را درباره این روز در ایران بدانم. نظر بگذارید، یا ای‌میل کنید!
در نوشتن این مطلب از اینجا استفاده شده.
پوستر و کارت روز جهانی مالکیت فکری سال ۲۰۱۱ و گالری پوسترهای سال‌های گذشته را هم ببینید.
مرسی عزیزم خیلی مفید بود من با این همه ادعا از این روز خبر نداشتم فقط یه سوالی برام پیش اومد که هدف از این روز معرفی این خلاقیت هاست یا حمایت از مالکیت یا همون کپی رایتش؟
ReplyDeleteهدف اینه که وجود این حقوق به مردم معرفی بشه و در جوامع علمی و یا هنری و یا غیره هرچه بیشتر پاس داشته بشه. امروزه پیشرو بودن کشورهای غربی در تولید آثار خلاقانه (رشته های مختلف، از هنری گرفته تا تحقیقاتی و اختراعات و غیره) ثابت کرده که بالا رفتن آمار خلق این آثار ارتباط مستقیم داره با وجود قوانین کارآمد و پیشرفته در دفاع از حقوق پدیدآورندگان این آثار، به نحوی که می‌توان به جرأت گفت که نبود این حقوق موجب خمودگی، عقب‌ماندگی و ناتوانی یک جامعه در شکفتن خلاقیت مردمانش در رشته‌های مختلف صنعتی، تجاری و یا هنری می‌شه. جشن گرفتن این روز برای اذعان همین حقیقت است با توجه به تمام جنبه‌های مختلفش. در ایران پاس داشتن این روز می‌تونه این معنی رو داشته باشه که ایرانیان به درستی این مطلب پی برده‌اند و اگرچه حقوق مالکیت فکری در این کشور ضعیف و ناقص است لیکن با اذعان به آن به دنبال بهتر کردن وضع هستند.
ReplyDelete