درحالی‌که سرم به شدت گرم مطالعه معاهده برن و تطبیق آن با قانون سال ۴۸ کپی‌رایت ایران و پیش‌نویس جدید است، هوس نوشتن و مطلب جدید گذاشتن در این وبلاگ را هم نمی‌توانم از سر به‌در کنم! این یکی هم قدیمی‌ست. از آنها که برای روزنامه- این‌بار روزنامه اعتماد ملی- نوشتم (آه یادش به‌خیر! آن روزها روزنامه‌های اصلاح‌طلبان کمی بیشتر بود! حداقل در تعداد!) اگر دقت کنید متوجه فرم خاص مطلب که در چهار قسمت اصلی نوشته شده، می‌شوید. این یک قسمتی بود در صفحه آخر روزنامه مذکور، اگر آن روزنامه را خوانده باشید و یادتان باشد!
جالب آنکه هیچ‌گونه مطلبی آن روزها درباره موضوعی که این نوشته درباره آن است، نشنیدم. از آن خبرهایی که در ایران اعتقاد برآنست که نظر مردم را جلب نمی‌کند. ولی بخوانید و ببینید شما هم این خبر را مثل من هیجان‌انگیز می‌یابید؟ از آن‌دسته خبرهایی‌ست که آدم کنجکاو می‌شود بیشتر بخواند و دنبال کند که به کجا رسید. حتی اگر هیچ تأثیری هم بر زندگی ما در ایران نداشته باشد.
اصل خبر:
دادگاه سوئد چهار نفر را به جرم «در دسترس قرار دادن آثار کپی‌رایت» در وبگاه thepiratebay.com از طریق اشتراک فایل file sharing، هریک به یک سال زندان و ۹۰۵٫۰۰۰ دلار خسارت محکوم کرد.
موضوع از چه قرار است؟
این وبگاه بزرگترین وبگاه اشتراک فایل بر روی اینترنت است که از تکنولوژی تورنت torrent استفاده می‌کند. هیچ اثر کپی‌رایتی بر سرور این وبگاه قرار ندارد، بلکه با رجوع به این وبگاه تنها می‌توان دریافت آثار را از کجا می‌توان دانلود نمود. صدور رأی محکومیت خشم بسیاری از کابران اینترنت را که دانلود آثار از طریق اشتراک فایل به امری عادی برای آنان بدل شده، برانگیخته است.
تحلیل موضوع:
این چهار متهم نه به جرم «نقض کپی رایت» بلکه «تسهیل نمودن نقض توسط سایرین و بدین ترتیب معاونت در جرم» محکوم شده‌اند. مباشرین جرم به‌این‌ترتیب، کاربران اینترنت هستند که با اشتراک فایل به دانلود آثار کپی‌رایت اقدام می‌کنند.
دفاع ارائه شده توسط وکلای متهمین که در رسانه‌ها به «دفاع کینگ کونگ» مشهور شده، آنست که متهمین تنها پیوندهایی به وب را برای مراجعین فراهم می‌آورند (کاری مشابه با موتورهای جستجو) و مطابق با تصویب‌نامه اتحادیه اروپا درباره تجارت الکترونیکی، ارائه‌کننده پیوند، مسوول محتوای آن پیوند نمی‌باشد؛ از طرفی برای تحقق معاونت، لازم است بین متهمین و کاربر (که شخصی حقیقی است که ممکن است خود را «کینگ کونگ» نامیده باشد و در هر کجای دنیا حتی «جنگل‌های کامبوج» ساکن باشد)، ارتباط مستقیم برقرار باشد، که در اینجا وجود ندارد.
متهمین در صدد درخواست تجدیدنظر از این رأی می‌باشند؛ اگرچه شرکت‌های صنعت فیلم و موسیقی از این رأی استقبال کرده و برآنند که این رأی، باور مردم را به اینکه نقض کپی‌رایت در اینترنت امری عادی است و صنعت فیلم و موسیقی باید با آن کنار بیاید، تغییر خواهد داد.
تکلمه:
اگرچه قوانین کپی‌رایت در ایران سالیان است که به روز نشده، لیکن کاربران اینترنت در استفاده از اشتراک فایل و انجام سایر اعمالی که به یقین، نقض کپی‌رایت است، هم‌اندازه کاربران دنیای غرب به‌روز و کارآمدند! راستی چند روز (حتی ساعت) طول می‌کشد که تازه‌ترین آثار معروف‌ترین هنرمندان را درست پس از انتشارشان در اینترنت بیابیم؛ با این تفاوت که این هنرمندان، حتی قانونی برای اثبات حق خود و مرجعی برای دادخواهی نمی یابند، چه رسد به آنکه موفق به آوردن رأی دادگاه شوند!!
الان به نظرم رسید که شاید مفهوم اشتراک فایل برای همه روشن نباشد و اینکه چرا این کار حتی در کشورهای با قوانین سفت و سخت هم از زیر مجازات و ممنوعیت قسر درمی‌رود!
دلیل این است که عمل اشتراک فایل به خودی خود، نقض کپی‌رایت نیست، بلکه نتیجه‌ای که از آن حاصل می‌شود، نقض آن است! این از عجایبی‌ست که تنها تکنولوژی دنیای امروز می‌تواند آن را پدید آورد! و توضیح هم ساده است: وقتی شما با تکنولوژی تورنت فایلی را دانلود می‌کنید، در واقع از همه کسانی که آن فایل را دارند و ممکن است تعداد آنها حتی به هزاران نفر هم برسد، درخواست می‌کنید که هریک، قسمتی کوچک (چند بیت) از آن فایل را با شما به اشتراک بگذارند. نتیجه آنکه هیچ‌کس مرتکب عمل ارائه تمام اثر در کلیت آن و یا دادن حتی قسمت اعظم آن به شما برای کپی‌کردن بدون مجوز نمی‌شود. شما با دانلود اثر، مباشر جرم نقض کپی‌رایت شده‌اید؛ ولی مساله آنست که تعداد افرادی که مثل شما از تکنولوژی تورنت استفاده می‌کنند، چنان زیاد است که نظام قضایی توانایی تعقیب و مجازات همه آنها را ندارد!! از طرفی خود افزار تورنت را هم نمی‌توان غیرقانونی و ممنوع اعلام کرد، چون یک روش کاملاً منطقی و غیرمجرمانه برای اشتراک فایل است. مثلاً فرض کنید من عکسی از رایانه شخصی‌ام را- که کپی‌رایت آن متعلق به خودم است، چون خودم آن عکس را گرفته‌ام!- می‌خواهم برای دوستم بفرستم و هر دو از تورنت استفاده می‌کنیم و پس من اثر متعلق به خودم را با رضایت کامل برای دیگری می‌فرستم. پس در خود افزار تورنت هم خصیصه بالذات قانون‌شکنی از نوع نقض کپی‌رایت وجود ندارد.
از همین‌روست که صنعت موسیقی و فیلم‌سازی در غرب به این فکر افتاده که فعلاً زندگی را به معاونان جرم سخت کند، تا سر موقع نوبت به مباشرین هم برسد!
No comments:
Post a Comment